Maandag 30 oktober 2023
Wanneer een koppel in therapie komt zie je niet de partner(s) als oorzaak van de conflicten (wat partners wel vinden: het is zijn/haar schuld dat we nu hier zijn) maar het systeem, de negatieve interactiecirkel als oorzaak van de problemen.
Relatietherapie vertrekt vanuit het probleem zoals elk van de partners dit ervaart (wat verschillend kan zijn) en de manier waarop ze hierop reageren of het hen juist klemzet. Met andere woorden: ze bestudeert de dans tussen het koppel: het samenspel tussen bewegen en tegenbeweging en biedt oplossingen aan.
Is het koppel verstrikt in een conflictueus patroon dan zal zich dit uiten in hun manier van zich bewegen op de dansvloer van hun relatie. Ze dansen dan ofwel:
1. Een achtervolger- en terugtrekkingsdans. De ene partner gaat harder vitten en de ander trekt zijn muur op, al of niet op subtiele manier. Of zij trekt zich terug op seksueel valk en hij wordt gewelddadig.
2. Een wederkerige terugtrekkingsdans. Een partner trekt zich terug op zijn eiland en de ander verschanst zich op een andere plaats.
3. Een vechtdans. Bij dit koppel volgt het ene conflict en/of kleineringen het andere op en kan de discussie binnen luttele seconden explosief worden.
Deze drie dansen ontstaan vanuit angst! In een relatie spelen twee basisangsten:
- Zal je er voor mij zijn als ik je nodig heb?
- Ben ik goed genoeg voor jou?
Angst kan ook voortkomen uit het conflict zelf, omgevingsfactoren (werkloosheid, familieproblemen,... ), veranderde omstandigheden (nieuwe job, verhuis, geboorte kind(eren)) of uit bestaande kind- en/of jeugdangsten.
Wat als een van de partners of beiden angstig worden? Ze willen fusioneren. Verschillen of gescheiden zijn nog moeilijk te verdragen. De ander moet alles doen zoals jij het wil. Je klampt je vast. Je verwacht van je partner dat hij/zij jouw angst wegneemt waardoor je tegen de grenzen van de partner duwt. Dit veroorzaakt bij deze een verdedigingsreactie die zich uit in een van de drie dansen. De cirkel is rond.
1. Samen met de partners onderzoekt ze de problemen en hoe deze zijn ingebed in hun dans. Wat is het aandeel van elk van de partners? Welke verkeerde pogingen tot oplossingen hebben ze tevergeefs gebruikt? Samen zoeken we naar de betekenissen achter gedrag (gevoelens, verwachtingen, verlangens) en leren we deze te uiten.
2. De therapeut heeft oog voor het leed van het paar, veroorzaakt door contextuele veranderingen, status- en machtsongelijkheden en helpt bij onderhandelen van nieuwe afspraken.
3. De therapeut helpt spanningen te herkennen en voorkomen door betere communicatietechnieken aan te leren, leren begrenzen en leren van onderhandelingstechnieken.
4. De therapeut kijkt naar de verwachtingen, opvattingen, overtuigingen, gevoelens en beelden over zichzelf en de relatie dat het koppel in een impasse houdt en de automatische overlevingsmechanismen activeert.
5. Wanneer de partner(s) het gevoel hebben 'vast te zitten' kijken we naar datgene uit het verleden wat niet verwerkt is en een negatieve invloed heeft op de partnerrelatie (bedrog en ontrouw van vorige partner, geweld binnen het ouderlijke gezin,... ).
6. De relatietherapeut wakkert verbinding aan door het koppel te leren hun behoeften te uiten. Ze leert hen op een positieve, respectvolle en accepterende, responsieve manier te reageren op hun partner. Dit is nodig want als de partner naar de ander zijn/haar hand reikt maar hij/zij kan deze niet vastnemen, slaat de angst toe en start een van de dansen die ik heb besproken.
7. De therapeut stimuleert autonomie en zelfregulatie want alleen hieruit kan oprechte intimiteit en verbinding groeien. In dit deel van de therapie legt de therapeut de focus op het eigen gevoel van zelfwaarde zodat de eigenwaarde niet afhangt van de goed- of afkeuring van de partner. Zolang je goedkeuring en bevestiging zoekt bij je partner zal kritiek pijnlijk blijven en een bodem vormen voor conflicten.
8. Relatietherapie heeft dus ook aandacht voor persoonlijke groei: 'Waar sta je zelf voor?' 'Wat is jouw eigen verantwoordelijkheid en hoe ga je de ander begrenzen?' 'Hoe kan je jezelf troosten en op je eigen benen staan?' 'Wat ga je zelf doen om tijdelijk ongemak te verdragen?' 'Hoe reguleer je je eigen angsten en reageer je op deze van je partner?'
Een waardevolle relatie draagt in hoge mate bij aan je geluk. Doch is een relatie hebben en houden geen sinecure.
'Liefde is een werkwoord.' Tijdens relatietherapie kan je aan je liefde werken, ze verstevigen of hervinden. Kan ik jullie hierbij helpen? Geef dan gerust een seintje!